Veteriner | SEMPATİK SİNİR SİSTEMİ

Veteriner |

SEMPATİK SİNİR SİSTEMİ

(SYSTEMA

 

NERVORUM SYMPATHİCUM)

 

Trurıcus ni

 

sympathici:

Truncus ni sympathici for. lacerum ci- rında başlıyarak boyun omurlarının yanlarında ve göğüs omurların rpus’larının ventral’inde, bilateral iki sinir şeridi halinde ta kuyruğa dar uzanır ve orada iki tarafınki birleşir. Buna göre A- Pars cephali- B- Pars cervicalis, C- Pars abdominalis, E- Pars sacralis et coccygi- » vardır.

Bu sinir omuriliğin

 

thoracal ve lumbal segmentlerinden meydana diği için thoraco-lumbal sistem adını da alır.

 

Truncus ni sympathici'

nin boyun kısmı, ilk 4-6-8

 

thoracal omuri- segmentlerinin praeganglioner ipliklerinden teşekkül etmiştir. Bo-

yun bölgeBİ müstesna hemen, hemen her omur hizasında truncus, bir gl. vertebrale’ye sahip olmakla karekterize olmuştur.

 

Bu ganlgion’lardan çıkan rami communicantes grisei spinal ve cerabral sinirlere gider; ve ganglion’ları bu sinirlere ve dolayısıyle merkezi sinir sistemine bağlar.

 

Boyun bölgesinde yalnız iki veya üç ganglion vardır.

 

Gl. ların arasında kalan ve gl. lan birbiri ile birleştiren sinir kısmı, rami interganlioneres’dir. İki tarafın truncus ni sympathici’si ramus transversus’lar vasıtasıyle birleşmişlerdir.

 

Truncus ni sympathici’nin pars cervicalis’i üzerinde ve onun başlangıcında bulunan birinci ganglion oval bir yumru halinde olan gl. cerviale craniale ’dir. insanda 6. boyun omuru hizasında bir gl. cervicale medium bulunur. Bu sığır ve köpekte görülür.

 

Boyun bölgesinin 3. gl. nu cavum pectoris’in girişinde ve birinci costa’nın iç yüzünde m. longuns colli üzerinde yer almıştır. Bu, ilk iki, veya üç göğüs gl.'nu ile birleştiği için gl. cervicothoracale diye isimlendirildiği gibi yıldıza benzetilerek gl. stellatum adımda almıştır.

 

Gl. cervicale craniale’den şu kollar çıkarlar:

 

1- N. caroticus internus : Gl. un nasal ucundan çıkar. A. carotis interna’nın dorsal kenarı üzerinde kafatasına girer. Ve hypophysin etrafında plexus cavernosus’u teşkil eder.

 

2- N. petrosus profundus major: Bu sinir gl. geniculi’den çıkan N. petrosus supf. major ile birleşir ve n. canalis pterygoideus (vidi siniri)’i teşkil eder ve onun vasıtasıyle gl. pterygopalitana’ya sempatik iplikler götürür.

 

b- N. caroticotympanicus: Orta kulakta, N. tympanicus’a sempatik iplikler götürür.

 

2- Ramus caroticus

 

3- N. jugularis

 

4- N. accessorius, n. hypoglossus ve birinci spinal sinire rami communicantes grisei.

 

Pars cervicalis,Omuriliğin ilk 4-6-8 thoracal segmentinin prae-caıılioner ipliklerinden meydana gelmiştir. Postganlioner iplikleri (»oyun ganglion’larından çıkar. Göğüs boşluğunun giridinde, üzerinde ganglion cervicothoracale vardır.

 

Altıncı boyun hizasındaki gl. cervicale medium’dan çıkan kollar;

 

1- Komşu damarların plexus pervascularis’i için kol.

 

2- Plexus cadiacus'un teşkili için kol.

3- Plexus oesophagicus cranialis’in teşkili için kol.

Pars cervicalis’in sonunda ve pars thoracalis’in başlangıcında birinci costa’nın medialinde yer almış olan gZ. cervicothoracicum’dan şu kollar çıkar.

1- Onbacak ve göğüs girdi damarlarına rami perivasculares,

2- N. laryngeus caudalis’in adı geçen plexus’undan çıkan N. accélérantes adındaki kollar yüreğe gider ve ona süratlendirici etki yapar.

3- N. laryngeus caudalis bir veya daha ziyade bağlantı kolu.

4- N. vertebralis (N. transversarius): Bu, kendi adıdaki damarla canalis tarsversarius’a giderek 2-6’a kadar n. spinales’e rami communicantes grisei verir. Post ganlioner ipliklerden yapılmıştır.

5- 7., 8. cervical, 1-4 thoracal sinirlere rami communicantes gris-

sei.

Pars thoracica, Göğüs boşluğunun tavanında, göğüs omurlarının corpus’larının lateral’inde, sağlı sollu yassı iki sinir şeridi halinde geriye doğru devam eder. Hemen hemen her omur hizasında bir gl. thoraci-cum (vertebrale)’u ihtiva eder.

Gl. thoracicum’dan şu kollar çıkarlar:

1- A. intercostalis’ler için kol.

2- Aorta’ya ve onun plexus perivasculares’ine kol.

3- 6. gl. thoracicum’a kadar olan ganglion’lardan yüreğe, akciğerlere, oesophagus ve trachea’ya, aorta’ya, büyük toplar damarlara, ductus thoracicus ve geçlerde thymus’a kollar gönderir. Ve n. vagus’un kollarıyla bu organların üzerinde plexus cardiacus, plexus pulmonalis, plexus, aorticus plexus thoracicus teşkil eder.

6., 7. yahut 8. gl. thoracicum’a gl. splanchnicum adı verilir. Bundan n. splanchrıicus major adındaki sinir çıkarak truncus ni sympathi-ci’ye paralel olarak diaframaya kadar gider ve yolda son 2-3 ganglion harici, her ganglion’dan ramus communicans alarak ve diaframanın crus’ları arasından m. psoas minor’un medial’inde karın boşluğuna ve oradan büyük damarların kökünde bulunan ve onlara izafe edilen {gl. coeliacum) ganglion’lara gider.

Son iki ganglion thoracicum’dan çıkan sinirler, n. splanchrıicus minör adını alır. Bazen aynı adla iki veya üç sinir olabilir. Ve n. splanchnicus minör primus, secundus, imus (enalt) adını alırlar. Yine diaframanın crus’ları arasından karın boşluğuna girer, kısmen gl. coe-licacum ve kısmen gl. coelicacum ve kısmen böbreklerle adrenler arasındaki sinir ağını karışırlar.

Spinal sinirlere giden sempatik post ganglioner iplikler ter bezlerine m. erroctores pili, deri damarları kaslarını innerve eder.

Fars abdominalis: Truncus ni sympathici bildirilen sinirleri verdikten sonra incelir ve diaframa'nın crus'ları arasından karın boşluğuna geçer. Burada göğüsteki gibi yassı değildir, bilakis yuvarlaktır ve m. psoas minor'un altında ve

 

lumbal omurların corpus'ları üzerinde pelvis'e doğru yoluna devam eder. Göğüs kısmı bu da her omur hizasında bir gl. lumbale'yi ihtiva eder.

Son üç

 

lumbal ganglion’dan çıkan ve gl. coelicacum ile gl. mesen- tericum craniale'inin birleşmesinden oluşan gang, solaris'e (sol, güneş; ) giden kolları, n. splanchihnici lumbales'dir.

 

Nn. splanchnici,

N. vagus'un kolları ve

 

plexus aorticus’dan çıkan kollar, karın organları üzerinde plexus abdominalis’i teşkil ederler. Bunun kolları bütün organlara gider.

 

Pars sacralis et coccygica,

A. hypogastrica'nın dorsal’inde, sa- crum'un yanlarında seyreder.

Bu bölgelerin yalnız ilk 3

 

sacrum omuru hizasında gl. sacralis im- par mevcuttur (köpeklerede yalnız bir tane). Bunlardan da yine rami communicantes ve sacrum bölgesi damarlarına rami perivasculares gider.

Sacrum'un nihayetinde truncus ni

 

sympatihici lateral ve medial iki kola ayrılır. Lateral olan sacrum'un yanlarında, 5. ve 6. kuyruk omuruna kadar gider ve spinal kuyruk sinirlerin ventral'inde sonf erer.

iki

 

medial kol sacrum'un ventral'inde birbirine yaklaşır. Birinci ile ikinci kuyruk omurunun eklemleştiği yerde ikisi birleşir, burada sinirin üzerinde gl. coccygicum (primum) vardır. Bu gangion’dan sonra iki medial kolun birleşmesinden hasıl olan sinir N. coccygica ile kuyruğun yarısına kadar giderek orada sona erer.