Veteriner | UTERUS

Veteriner |

UTERUS

Uterus’un (Döl yatağı) yanlarında lig. lata-uteri bulunur ve ute rus’u asar. Bu erkeklerde uterus masculinus ile ductus doforonn’lori

taşıyan

 

plica urogenitalis’tir. Bu plica, vesica urinaria’nın hemen dor- sal’inde transversal bir perde halinde görülür. Plica urogenitalis, ductus deferensve damarları sardıktan sonra ductus deferens ile beraber anulus vaginalis’den canalis inguinalis’e girer. Dişide iki cornu uteri arasında corpus uteri'ye yakın yerde görülebilir. Sidik kesesi- boşaltıldığı zaman duvarı kalın olur ve cavum pelvis’e doğru çekilir yani sidik kesesi doldukça karın boşluğuna doğru kayar. Yanlarında lig. vesicae lateraleadında peritondan gelen bir plica ile onun crani- nl’inde lig. teres vesicae bulunur, bu yavrudaki A. umbilicalis’in tıkınmasından meydana gelir. Sidik kesesinin ventral’inde ise lig. vesicae medianum adındaki ligament yer alır. Plica urogenitalis, can- Iİh inğuinalis içinde mesorchium olarak devam eder ve tunica vaginalis olur. Böbreklerden (renes) çıkıp sidik kesesine gelen ureterler’de extraperitoneal olarak bulunur ve vesica urinaria’nın collum’una yakın uçılırlar. Lig. lata uteriüzerinde bir dürüme sahiptir. Bu dürümün içinde lig. teres uteribulunur ki bu canalis ignuinalis’e gider. Bilindiği gibi dişi köpekte proc. vaginalismevcuttur. İşte lig. teres uteri'de dişi köpeğin anulus vaginalisduvarında görülür. Erkekte, periton, anulus vaginalis’de tunica vaginalis’in parietal yaprağı olarak devam eder, ondan sonra plica uregenitalis’e kadar lamina visceralis ve mesorchium olarak seyreder. Lig. latum uteri’de bulunan lig. teres uteri’nin içinde bulunduğu dürüm ise bir bağ dokudur. Bu, erkeklerde gubernaculum tes- tis'in karşılığıdır. Gubernaculum testisepididymidis’in caudası ile doğumdan sonra meydana gelecek unulus inğuinalis subperitonei’de bulunan bağ doku arasındaki kordondur. Kâhil hayvanda lig. scrotiadını alır ve scrotum ile testis arasındaki bir bağ olur. Uterus’un cranial’inde uteris ile ovarium arasında lig. ovari proprii bulunur. Ovarium’dan böbreklere doğru giden ve ovarium’ları asan bir ligament daha mevcuttur. Bu lig. suspensoria ovarii’dir.

Lig. lata

 

uteri’

nin ovarium’u asan kısmı mesovarium, ovarium ile cornu uteri arasında uzanan tuba uterina’yi'isalpinx)asan kısmı mesosalpinxadını alır (şekil 27)

 

Şimdi gaster’i

 

curvatura major ile minor arasında he- irnr’a dönük yüzünden açınız ve içine bakınız.

 

Mide bezlere göre cardia,

 

fundus ve pylorusbölgelerine ayrılır. Cardia bölgesi oesophagus’un mideye açıldığı yerdir. Diğer nihayeti pylorus olup bu valvula’yı taşır. Kas tabakası circular, longitudinal ve oblic’dir. Midenin esas büyük kısmı sola doğru genişlemiş olan fundus bölgesidir. Bazen oesophagus dilatation’a uğrar, bu emriyolojik olarak sağ tarafta aorta’yı temsil eden bir damarın tazyikiyle olur. Tabi alınan besin mideden önce oesophagus’un diaphragma hizasında sıkışan kısmı önünde oluşan dilatation’da toplanır.

 

Duodonum’u açınız ve papilla’ları inceleyiniz.

 

Şimdi diğer barsakları

 

 

 

jejunum, ileum, caecum, colon e rectum’u tetkik ediniz.

 

Caecum üzerinde insanda uzunca bir proc.

 

 

 

vermiformisbulunur. ı bazen iltihaplanır ve ameliyatla alınır. Ot yiyenlerde caecum, sellu- tun bakteriyel maserasyonu için ehemmiyetli bir yerdir.

 

Diaphragma’nın crusları üzerinden geçen n. splanchnicus majör mmor’dur. Bunlar böbreklere yaslanan ve endocrin bir bez olan glan- ?la tiuprarenalis’lere (adren) doğru gider.

 

Aorta’nın sonunda sağlı ve sollu

 

 

 

A. iliaca externa ve interna ve A. cralis media’ya ayrılır. İşte burada damarların dorsal’inde sağda ve Ida iki büyük lenf yumrusu bulunur. Bunlar in. iliaca lateralis’ler bulur. Bunlar vücut duvarının drenajını yapar.

 

Unutulmamalıdır ki hemen hemen her organ civarında lenf yum- su bulunur. Örneğin; Inn. renalis, Inn. pepatici, mesenterium’da da ı.

 

 

 

mesenteriales. N. splanchnicus majör, A. mesenterica cranialis ve coeliaca etrafında ganglionları şekillendirir. Ganglion coeliaca ve nglion mesentericum cranial’de birbiriyle birleşmiştir. Bunların afında sinirler plexus meydana getirir. Ganglion mesentericum miale hemen A. mesenterica caudalis yanında bulunan ganglion setericum caudale ile bağlantılıdır. Ganglion coeliaca etrafındaki xus coeliacum, n. vagus’dan da birçok iplikler alır.

 

Şimdi N. splanchnicus majör ve minor’ları bulunuz ve nirleri takip ediniz, gittiği yerleri tesbitediniz.

 

N. splanchnicus majör,

 

önce glandula suprarenalis’lere doğru gi- oradan a. mesenterica cranialis ve caudalis’in köklerine doğru sey- er. Sağ glandula suprarenalis (adren) v. cava caudalis’e yapışmıştır, halde n. splanchnicus, aorta ve v. cava caudalis arasından geçerek a. senterica cranialis bölgesine gider.

 

 

 

Truncus sympathicus bel gesinde Nn. splanchnici lumbales’leri verir .Ganglion mesenterica dale tektir. Bundan iki adet N. hypogastricus çıkar caudale seyre- ler. Ganglion preganglioner iplikleri ganglion coeliaca ve ganglion sentericum carinale’den alır. N. hypogastricus’lar A. iliaca interna unca seyreder ve cavum pelvis’deki organlara dağılırlar. Pelvis tuğundaki organlar parasympathic iplikleri alır. Sonkiler Nn. pel- halinde n. hypogastricus’dan gelen Sympathie ipliklerle mesorec- ı’da plexus pelvici’yi yapar.

 

Parasympathic iplikler barsak kaslarının tonusunu arttırır. Halbuki sympathic’ler tonusu azaltır. Sympathic’ler kalbi hızlandırır, barsak hareketlerini azaltır yani birbirine antogonist olarak çalışır. Ancak tükürük bezlerinde her ikisi de secretion’u arttırır. Sympathic’ler corpus uteri’yi ve cornu uteri’yi idare eder, parasympathic’ler vagina bölgesini kontrol eder. Vesica urinaria parasympathic ipliklerle boşaltılır. Sidik boşaltılmasında esas rolü oynayan m. detrussor vesicae (urinae), sidik kesesi kası, parasympathic iplikler ile akselere edilir. Halbuki aynı iplikler m. sphirıcter vesicae üzerinde durdurucu etki yapar. Şu halde sidik kesesi esas itibariyle parasympathic ipliklerle kontrol edilir.